Η ιστορία ενός τόπου , μιας κοινωνίας είναι οι ιστορίες των ανθρώπων της , των παιδιών της Πολυθέας…… να μια.

 ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ του ΘΩΜΑ ΠΟΛΥΘΕΑΤΗΣ (1908-1967)

Νομίζω ότι η ιστορία ενός τόπου , μιας κοινωνίας είναι οι ιστορίες των ανθρώπων της ,  των παιδιών της Πολυθέας……   να μια.

Ο Σωτήριος Αθανασίου του Θωμά και της Βασιλικής, το γένος Χολέβα, γεννήθηκε στην Πολυθέα Ασπροποτάμου το 1908, τρίτο παιδί μετά τον Δημήτριο και την Ευθυμία και πριν το τέταρτο παιδί, την Μαρίκα.  Ο πατέρας Θωμάς, νοικοκύρης από τις παλαιότερες οικογένειες του χωριού, υπήρξε τυροκόμος και, όταν δεν τυροκομούσε, ασκούσε το επάγγελμα του βλαχοράφτη.  Το μαγαζί του βρισκόταν δίπλα στη βρύση του χωριού, όπου υπήρχε και το πατρικό του σπίτι ―χρόνια αργότερα το έκαψαν οι Ναζί.  Ατυχώς ο Θωμάς πέθανε νωρίς και ο Σωτήριος έμεινε ορφανός στα 13 του χρόνια.  Αμέσως εργάστηκε στο καφενείο του χωριού και κάποτε ξεστόμισε τη φράση, «Κιντέρια που έχει η ζωή!», γεγονός που του προσπόρισε για όλη του τη ζωή το παρατσούκλι «Ο κιντέριας» (από την τούρκικη λέξη keder, εμείς θα το λέγαμε «Ο στενοχώριας»).  Πολύ σύντομα ο Σωτήριος άφησε την αγαπημένη του Πολυθέα και ξενιτεύτηκε στην Αθήνα. Εκεί εργάστηκε κοντά στον τυρέμπορο αδελφό του πατέρα του Θωμά, τον Αριστείδη Αθανασίου, και έμαθε τo τυρεμπόριο. Ένα από τα προσόντα του ήταν η δεινότητα στην ποδηλασία: με το βαρέλι φέτα που κουβαλούσε ανέβαινε προς το Κολωνάκι πολλές φορές την εβδομάδα, περνώντας μπροστά από το ξενοδοχείο της Μεγάλης Βρετανίας.

Στον Ελληνικό Στρατό κατετάγη και εκπαιδεύθηκε στο Βελεστίνο, σε μονάδα ορεινού πυροβολικού.  Απολύθηκε με τον βαθμό του λοχία, μια και είχε τελειώσει το σχολαρχείο (τον καιρό  εκείνο απόφοιτος σχολαρχείου μετρούσε …) και είχε καλό χαρακτήρα.  Πριν τον πόλεμο του ’40 συνεταιρίστηκε με τον εξάδελφό του Σωτήριο Ντινόπουλο (2*) και ο συνεταιρισμός τους ευδοκίμησε.  Μόλις ξέσπασε ο πόλεμος επιστρατεύτηκε, πούλησε το μερίδιό του στον συνεταίρο του και επιτέλεσε το καθήκον του προς την Πατρίδα.  Πολέμησε, επικεφαλής 10-15 ανδρών, στο αλβανικό μέτωπο με μεγάλη επιτυχία· στην ομάδα του αρκετοί ήταν συμπατριώτες του από τον Ασπροπόταμο.  Από την Πολυθέα είχε στρατιώτες τον Κώστα Σελιώνη και τον Χρίστο Μακκα, τον οποίο δεν δίστασε να απειλήσει με μετάθεση, όταν έκανε κατάχρηση της προσωπικής φιλίας τους.  Οι επιτυχίες της ομάδας βασίζονταν στην πίστη τους  στον Θεό, στο δίκαιο του αγώνα τους, στην τόλμη τους (πυροβολούσαν με επιτυχία από τα 600 μέτρα, ενώ θα μπορούσαν να απέχουν από την πρώτη γραμμή 1500 μέτρα) και στον αέρα που είχαν οι Βλάχοι να ταξιδεύουν στα βουνά με τα μουλάρια τους: τα όπλα τους ήταν λάφυρα του τουρκικού στρατού από τους βαλκανικούς πολέμους ―τα έψυχαν με τσουβάλια βουτηγμένα στο χιόνι.  Ο Σωτήριος κρατούσε ημερολόγιο το οποίο η σύζυγός του το θυσίασε για να αναθρέψει τα παιδιά του (το μουτζουρώσαμε) .  Πάντως, κάθε παραμονή 28ης Οκτωβρίου ο Σωτήριος μάς διηγιόταν την πολεμική του περιπέτεια.  Κατά σύμπτωση, το Πλατύ ποτάμι του Γιάννη Μπεράτη έχει την ίδια διαδρομή.  Το άδοξο τέλος των νικητών τούς βρήκε όλους ζωντανούς νικητές και την Ελλάδα προδομένη, ηττημένη.

Μετά τον Πόλεμο, ο Σωτήριος νυμφεύτηκε την Ευαγγελία Τζίνη και απέκτησε τέσσερις γιους, τον πρωτότοκο Θωμά που απέθανε δύο ετών από ιατρικό λάθος, τον Ανδρέα, τον Βασίλειο και τον Νικόλαο.  Άσκησε το επάγγελμα του τυρεμπόρου έως το 1953, όταν και επτώχευσε εξαιτίας δανείου που είχε συνάψει σε λίρες Αγγλίας: με την υποτίμηση της δραχμής επί Μαρκεζίνη το χρέος του Σωτηρίου διπλασιάστηκε.  Πάντως, κατάφερε να παντρέψει τις δύο αδελφές του, κατά τα έθιμα του τόπου.

Το 1957, με τη βοήθεια της Παναγίας της Φανερωμένης, προστάτιδας του χωριού του & του ιδίου και με την ψυχολογική και υλική υποστήριξη της συζύγου του Ευαγγελίας κατάφερε να σταθεί πάλι στα πόδια του ως μεσίτης τυροκομικών προϊόντων.  Ο δυναμισμός του στην αγορά τού προσέδωσε το παρατσούκλι «Χρουστσόφ»,  από την ομοιότητα της φαλακρής κεφαλής και τη δυναμικότητα του Ρώσου ηγέτη. Μέχρι τον θάνατό του, το 1967, απέκτησε ιδιόκτητο σπίτι στην Ηλιούπολη και πραγματοποίησε το όνειρό του να ξαναχτίσει το σπίτι του στην Πολυθέα, ενώ με τη συμπαράσταση ηθική και οικονομική της συζύγου του έθεσε τις βάσεις για την ασφάλεια και προκοπή της οικογένειάς του.

Ο Σωτήριος Αθανασίου δεν υπήρξε ποτέ  άνθρωπος μόνο για τον εαυτό του.  Τη δεκαετία 1957-1967 βοήθησε τρεις τουλάχιστον Πολυθεάτες με δανεικά ―και, δυστυχώς, αγύριστα, ακόμη και σε γνωστό χαρτοπαίκτη με 5ψηφιο αριθμό δραχμών συνολικής αξίας άνω των 100000 δραχ. Και για την ιδιαίτερη πατρίδα του, την Πολυθέα, έβαλε πλάτη: το 1949 ήταν ιδρυτικό μέλος του Συλλόγου Κρανιάς και Πολυθέας και το 1963 του Συνδέσμου των εν Αθήναις εκ Πολυθέας Ασπροποτάμου. Και σε όλα τα Δ.Σ. υπήρξε μέλος τους . Ο Σύνδεσμος έχει προσφέρει πολλά στην Πολυθέα, ενώ ο Σωτήριος πρωτοστάτησε στο χτίσιμο του Προφήτη Ηλία και στην Ατυχή (1*) ανακατασκευή της Παναγίας της Φανερωμένης, στην οποία μάλιστα πρόσφερε ευλαβικά τον πρώτο κρυστάλλινο πολυέλαιο και το προσκυνητάριο της αγίας εικόνας της.  Επί θητείας του στο Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου εγκαταστάθηκε ο επισκοπικός θρόνος στην Παναγία τη Φανερωμένη. Και κάτι ακόμη: με τη δύναμη πειθούς που διέθετε ο Σωτήριος έπεισε τον γαμπρό του Χαράλαμπο Γιαγκίνα να θυσιάσει το οικόπεδό του δίπλα στην Παναγία και τον εξάδελφό του Σωτήρη Ντινόπουλο, ώστε να περάσει ο δρόμος για το μεσοχώρι.

Ο Σωτήριος Αθανασίου πέθανε τον Απρίλιο του 1967 πικραμένος και προδομένος από τον καλύτερό του φίλο.  Στον ξαφνικό του θάνατο συνέβαλε το «κανόνι» που του έριξε ο συμπατριώτης του Γρηγόρης Βράκας, από το Γαρδίκι, ένα χρέος περί τις 600.000 δραχμές.  Στην τελευταία του κατοικία τον συνόδευσαν όλοι οι Πολυθεάτες της Αθήνας, καταθέτοντας στεφάνια και εκδίδοντας ψηφίσματα τιμής εις μνήμην του.

Ο υπογράφων το παρόν σημείωμα, γιος του Σωτηρίου Αθανασίου, το αφιερώνει, μαζί με τα άλλα μέλη της οικογενείας του, στη μνήμη του πατέρα του.  Προσπάθησα να ανταποκριθώ στην πρόσκληση του μακαρίτη Σωτηρίου Μπαλτατζή να συνεχίσω την προσφορά του πατέρα μου, έστω και σε μικρότερο βαθμό(*3), προς τον Σύνδεσμο Πολυθέας και τους Πολυθεάτες.  Θα ήταν παράλειψη να μη θυμηθώ με ευγνωμοσύνη τον θαυμάσιο Άνθρωπο (με Άλφα κεφαλαίο!) και πατριώτη Κωνσταντίνο Σίμο, από την Ανθούσα, που ανάλαβε να κλείσει τα βιβλία του  Πατέρα μας και να από πληρώσει του παραγώγους που μεσίτευε ( έκανε να παίρνει ο πατέρας μας 2,500,000 & χρωστούσε 1,500,000 δραχ.) Δεν φτάσανε τα όσα μπορέσαμε να εισπράξουμε και χρειάστηκε να πουλήσουμε κοψοχρονιά  ένα οικόπεδο και Δόξα τω Θεώ περάσαμε τα δύσκολα .                                                                                                                   

Δυο  λόγια για τον χαρακτήρα του (Κληρονόμησα 30 βιβλία  μέσα σ’ αυτά ΟΔΗΓΟΣ ΟΡΘΗΣ ΣΥΠΕΡΙΦΩΡΑΣ ΣΤΗΝ ΖΩΗ (savoir vivre του 1934) (όχι όμως τα Ηθικά Νικομάχεια του Αριστοτέλη ούτε βιβλία του Πλάτωνα ,ήταν σαν να τα είχε μελετήσει.) Ήταν άνθρωπος της μεσότητας . Ανάμεσα στην αποκοτιά και την δείλια ήταν τολμηρά λογικός   . Ανάμεσα στην σπατάλη  και την τσιγκουνιά . Λογικά γενναιόδωρος . Όταν συγγενής από την μεριά της μητέρας μου του ζήτησε δανεικά η μητέρα  μου θυμήθηκε ότι στην ανάγκη του τον διώξανε . Εκείνος  όμως με μεγάλη χαρά έδωσε … (αυτά Επιστραφήκαν ) Από εκείνον  μάθαμε  ότι ο κακός δεν συγχωρεί και δεν ξέχνα . ο βλάξ και συγχωρεί και ξέχνα ο σώφρων συγχωρεί μα δεν ξέχνα για να φυλάγεται .

Σήμερα  αυτός ο Πολυθεάτης  ο Σωτήριος  Αθανασίου Αναπαύεται και προσδοκά ανάσταση νεκρών στον Άγιο Δημήτριο της Αγαπημένης του Πολυθέας

1*Χάθηκαν  αγιογραφίες δείγματα των οποίων μένουν στο Ιερό του Ναού .Οι τοίχοι είχαν κάνει κοιλία και την εποχή εκείνη  δεν ήξεραν από αναστηλώσεις  . Η ανακατασκευή έγινε με την ευλογία του τότε επισκόπου 1958

2*Ο Σωτήρης Ντινόπουλος  Δημιούργησε το Πρώτο  τυποποιημένο φρέσκο βούτυρο στη Ελλάδα  τύπου  Κέρκυρας και ο οποίος πείστηκε από τον Σ. Α. να δωρίσει  στην Παναγία Φανερωμένη  της Πολυθέας το καμπαναριό της ο Κύριος να τους αναπαύσει

3*Στην μνήμη του και στην αγάπη που μας κληρονόμησε στους Πολυθεάτες & στην Πολυθέα εργάστηκα σαν πρόεδρος του συνδέσμου μας για 25 χρονιά & η νύφη του κυρία Ροζίνα Αθανασίου αλλά 9 χρονιά

ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΩΤΗΡΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ