Βασίλης Νιτσιάκος: Ο κοινοτισμός ως πηγή έμπνευσης μιας νέας οικονομίας

Η κρίση μάς ώθησε στην αναζήτηση νέων ιδεών και νέων τρόπων ζωής από τους παλαιότερους που μας έφεραν στη σημερινή κατάσταση. Πολλά από τα παραδείγματα που αναζητούμε είναι δίπλα μας κι ας μην το γνωρίζουμε.

Ο καθηγητής Κοινωνικής Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Βασίλης Νιτσιάκος, με πολύχρονο και αναγνωρισμένο διεθνώς έργο, αναδεικνύει το παράδειγμα μιας μικρής ορεινής κοινότητας της Κόνιτσας, στα Μαστοροχώρια, της σημερινής Πηγής, και παλιά Πεκλάρι, στο βιβλίο του που κυκλοφορεί από τις γιαννιώτικες εκδόσεις Ισνάφι, «Πεκλάρι-Κοινωνική οικονομία μικρής κλίμακας».

Μία κοινότητα που ώς τις μέρες μας σχεδόν, τη δεκαετία του ’70, ήταν αυτάρκης, σε μία διαρκή σχέση με το περιβάλλον γύρω της, παράγοντας μια οικονομία βιωματικής αειφορίας και ένα σύστημα κοινοτικού εξισωτισμού, που δεν αποτελούσαν μια εξαίρεση, αλλά μια κοινή συνθήκη για εκατοντάδες χωριά της πατρίδας μας που επιβίωσαν επί αιώνες.

• Μελετήσατε μια κοινότητα που ιστορικά κατάφερνε να αυτοδιαχειρίζεται το φυσικό περιβάλλον και τον τόπο της τροφοδοτώντας όλες τις ανάγκες της. Προσφέρει -δε- κι ένα μοντέλο δημοκρατίας θα λέγαμε, έναν κοινωνικό εξισωτισμό, όπως τον προσδιορίζετε.

Το Πεκλάρι είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, μια περίπτωση μελέτης. Αυτό που περιγράφω και προσπαθώ να ερμηνεύσω ισχύει λίγο-πολύ για όλες τις κοινότητες που εντοπίζονται στη «ζώνη της δρυός» και ιστορικά στηρίχτηκαν για την επιβίωση και αναπαραγωγή τους σε έναν συνδυασμό γεωργίας και κτηνοτροφίας, που συμπληρώνονταν και από άλλες δραστηριότητες, όπως η υλοτομία, η τροφοσυλλογή και από ένα σημείο μετά και η τεχνική εξειδίκευση.